چگونه بیان مسئله پروپوزال را بنویسیم؟ (راهنمای کامل و کاربردی)

بیان مسئله در پایان نامه و پروپوزال رکن اصلی یک کار تحقیقاتی را در کلیه رشته ها به خود اختصاص می دهد.

پژوهشگر در بیان مسئله هدف پژوهش خود را باید از ابعاد مختلف شرح دهد، یعنی چه چیزی را می خواهد بیان کند یا به دنبال بیان چه چیزی است.

عدم شفافیت در بیان مسئله باعث انحراف کامل در جریان تحقیق می شود، مثل اینکه به جای بررسی علت ها به شناسایی عوامل یک مسئله بپردازد.

نوشتن پروپوزال روانشناسی نقشه راه تحقیق است که هدف، اهمیت، و روش انجام پژوهش را به‌طور دقیق مشخص می‌کند و پایه ارزیابی طرح پژوهشی است.یک پروپوزال شامل عنوان، مقدمه، بیان مسئله، اهداف، پیشینه تحقیق، مدل مفهومی و عملیاتی، روش‌شناسی، زمان‌بندی، نتایج مورد انتظار، منابع و مراجع است.

بسیاری از دانشجویان تفاوت بیان مسئله با ضرورت تحقیق را نمی دانند، اما ما قصد داریم در این قسمت شما دانشجویان عزیز را با اصول بیان مسئله بیشتر آشنا کنیم.

بیان مسئله در پایان نامه

به قول ویلیام جیمز:حل مسئله یعنی خاص ترین نوع تفکر آزاد.

در قسمت بیان مسئله دانشجو باید به مخاطب خود بگوید که به دنبال چه چیزی است به عبارتی دیگر می توان گفت محقق در بیان مسئله باید ابعاد مختلف مسئله ای که ذهنش را درگیر کرده مطرح کند. در قسمت بیان مسئله لازم است که دانشجو مشخص کند که جنبه های مجهول مسئله چیست.

مرور ادبیات در فصل دوم اطلاعات جامعی در اختیار پژوهشگر قرار می‌دهد تا مسئله تحقیق را دقیق‌تر تعریف کند و اهمیت آن را با استناد به پژوهش‌های قبلی تقویت کند. همچنین فصل دوم پایان نامه با تحلیل مطالعات موجود، دلایل وجود شکاف‌های علمی مرتبط با بیان مسئله را مشخص می‌کند و پایه‌ای برای تبیین هدف و سوالات تحقیق فراهم می‌آورد.

دانشجو بعد اینکه مسئله اصلی را مطرح کرد باید در هفت یا هشت خط به معرفی متغیرهای پژوهشی بپردازد که به دنبال مسئله آمده اند و سپس مشخص کند که هدف از کار تحقیقاتی چه چیزی است.

دانشجو در قسمت آخر بیان مسئله باید موضوع تحقیق خود را به صورت سوالی مطرح کند تا مخاطب بفهماند که هدف از کار چیست؟

چگونه بیان مسئله بنویسم؟

نوشتن یک بیان مسئله یکی از مراحل مهم در هر تحقیق، پروژه یا مقاله است که مشکل یا چالشی را که قرار است حل شود، به‌وضوح توضیح می‌دهد. در ادامه گام به گام این فرآیند توضیح داده شده است:

1. شناسایی مشکل یا چالش

• هدف: ابتدا باید مشخص کنید مشکل اصلی چیست. این بخش باید واضح و دقیق باشد. از خود بپرسید:
  • چه چیزی کار نمی‌کند؟
  • چرا این مسئله مهم است؟
• روش: با بررسی مقالات، داده‌ها، یا مشاهدات اولیه، مشکل را مستند کنید. از شواهد برای تقویت بیان خود استفاده کنید.
• مثال: اگر تحقیق شما در مورد آلودگی هواست، مشکل ممکن است این باشد: “آلودگی هوا در شهر X باعث افزایش بیماری‌های تنفسی شده است.”

2. توصیف اهمیت مسئله

• هدف: توضیح دهید چرا این مسئله باید حل شود و چه کسانی تحت تأثیر آن هستند. اهمیت اجتماعی، اقتصادی یا علمی مشکل را برجسته کنید.
• روش: به پیامدهای حل نشدن مشکل اشاره کنید. از داده‌ها و آمارهای معتبر استفاده کنید.
• مثال: “اگر این مشکل حل نشود، نرخ بیماری‌های تنفسی و هزینه‌های بهداشتی افزایش خواهد یافت.”

3. تعیین علل مسئله

• هدف: ریشه‌ها و عوامل ایجادکننده مسئله را مشخص کنید. در این بخش نشان دهید که مسئله شما از کجا ناشی می‌شود.
• روش: با تحلیل عوامل مختلف (مانند دلایل محیطی، اقتصادی، فرهنگی) نشان دهید که چرا مشکل وجود دارد.
• مثال: “یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در شهر X استفاده از سوخت‌های فسیلی در وسایل نقلیه است.”

4. مشخص کردن محدودیت‌ها

• هدف: نشان دهید که چرا روش‌های موجود یا اقدامات قبلی ناکافی بوده‌اند. این بخش، نیاز به تحقیق یا پروژه جدید را توجیه می‌کند.
• روش: بررسی کنید آیا قبلاً اقداماتی برای حل این مشکل انجام شده؟ اگر بله، چرا موفق نبوده‌اند؟
• مثال: “در حال حاضر سیاست‌های کاهش آلودگی به دلیل ضعف اجرا و عدم استفاده از فناوری‌های نوین ناکارآمد بوده است.”

5. تعریف هدف تحقیق یا پروژه

• هدف: به‌طور خلاصه بیان کنید تحقیق یا پروژه شما قرار است چه کمکی به حل مسئله کند.
• روش: مشخص کنید که هدف، یافتن راه‌حل، بهبود وضعیت، یا درک بهتر مشکل است.
• مثال: “این تحقیق به بررسی تأثیر جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر بر کاهش آلودگی هوا می‌پردازد.”

6. نگارش نهایی

• ساختار: بیان مسئله را در قالب یک متن منسجم و کوتاه (در حدود یک پاراگراف تا یک صفحه) بنویسید. متن باید شفاف، بدون ابهام، و با ترتیب منطقی باشد.
• بررسی: متن خود را بازخوانی کنید و مطمئن شوید که تمام بخش‌ها به هم مرتبط هستند و موضوع اصلی به‌خوبی بیان شده است.

نمونه هایی از بیان مسئله در پایان نامه

بیان مسئله: در سال‌های اخیر، استفاده از شبکه‌های اجتماعی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است و بخش عمده‌ای از جمعیت جوان، از جمله دانشجویان، زمان قابل‌توجهی را در این فضاها سپری می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند بر سلامت روان تأثیر منفی بگذارد، از جمله ایجاد احساس افسردگی، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس.

با این حال، علی‌رغم وجود این مطالعات، هنوز مشخص نیست که چگونه الگوهای مختلف استفاده از شبکه‌های اجتماعی (مانند مدت زمان استفاده، نوع محتوای مصرفی، و تعاملات آنلاین) بر سلامت روان دانشجویان ایرانی تأثیر می‌گذارد. همچنین، تفاوت‌های فردی نظیر سن، جنسیت، و شخصیت در این تأثیرات به‌طور جامع مورد بررسی قرار نگرفته است.

با توجه به نقش سلامت روان در عملکرد تحصیلی و اجتماعی دانشجویان، بررسی این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین استفاده از شبکه‌های اجتماعی و سلامت روان دانشجویان و شناسایی عوامل فردی مؤثر بر این رابطه طراحی شده است.

بیان مسئله در پروپوزال

دانشجویان باید اصول کلی در بیان مسئله را رعایت کنند، که عبارتنداز:

1. مطرح کردن مشکل و ابعاد خانوادگی، شخصی، اجتماعی یا سازمانی مسئله.
2. شرح پیامدهای مسئله.
3. وجود مسئله را باید بوسیله مستندات علمی شرح دهد.
4. هدف یا اهداف پژوهش خود را باید شرح دهد.
5. توجه به نظریه های مختلف در قالب مسئله. به عنوان مثال اگر یکی از متغیرهای پژوهش شادکامی می باشد، دانشجوی رشته روانشناسی باید به نظریه سلیگمن در بیان مسئله خود بپردازد.
6. توجه به تحقیقات صورت گرفته دو سه سال اخیر که صورت گرفته اند و بیان نقاط ضعف و قوت آنها.

نمونه بیان مسئله در پروپوزال

بیان مسئله یکی از بخش‌های کلیدی در پروپوزال است که به توضیح مشکل، اهمیت موضوع پژوهش و شکاف‌های موجود در دانش می‌پردازد. در ادامه یک نمونه کلی از بیان مسئله آورده شده است که می‌توانید با توجه به موضوع خاص پژوهش خود، آن را تنظیم کنید:

بعد از آشنایی کامل با روش بیان مسئله در پروپوزال در این قسمت سعی داریم به طور خلاه دانشجو را با نمونه هایی از بیان مسئله در پایان نامه آشنا کرده تا بیشتر با روش نوشتن بیان مسئله شناخت پیدا کنند

نمونه بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی

در دنیای امروز، اختلالات روان‌شناختی یکی از چالش‌های عمده در حوزه سلامت روان به شمار می‌رود. یکی از این اختلالات که به‌طور گسترده‌ای بر کیفیت زندگی افراد تأثیر می‌گذارد، اضطراب اجتماعی است. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی اغلب در موقعیت‌های اجتماعی دچار ترس و نگرانی شدید می‌شوند که می‌تواند منجر به انزوای اجتماعی، کاهش عملکرد تحصیلی و حرفه‌ای، و حتی افسردگی شود.

مطالعات قبلی نشان داده‌اند که عوامل مختلفی از جمله سبک‌های فرزندپروری، تجارب کودکی، و سطح حمایت اجتماعی در شکل‌گیری و شدت اضطراب اجتماعی نقش دارند. با این حال، علی‌رغم تلاش‌های فراوان در زمینه شناسایی عوامل مؤثر، هنوز پرسش‌هایی در مورد تأثیر ویژگی‌های شخصیتی و مداخلات مبتنی بر درمان شناختی-رفتاری (CBT) بر کاهش علائم این اختلال باقی مانده است.

علاوه بر این، بسیاری از تحقیقات گذشته به بررسی جمعیت‌های غربی پرداخته‌اند و به تفاوت‌های فرهنگی که ممکن است بر ظهور و تجربه اضطراب اجتماعی تأثیر بگذارد، توجه کافی نشده است. این مسئله در زمینه ایران و دیگر فرهنگ‌های شرقی که ویژگی‌های فرهنگی متفاوتی دارند، به‌وضوح محسوس است.

بنابراین، این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا مداخله مبتنی بر CBT می‌تواند به‌طور معناداری علائم اضطراب اجتماعی را در افراد ایرانی کاهش دهد؟

یک نمونه بیان مسئله رشته روانشناسی با موضوع اثربخشی امید درمانی بر میزان سرمایه روانشناختی و عزت نفس بیماران سرطانی

نمونه بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی

یک نمونه بیان مسئله رشته علوم تربیتی با موضوع اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله به شیوه گروهی بر ارتقای انگیزش پیشرفت تحصیلی و سازگاری دانش آموزان دختر

نمونه بیان مسئله در پروپوزال علوم تربیتی

بیان مسئله در پایان‌نامه‌های روانشناسی به توصیف دقیق و روشن مشکل یا پدیده‌ای که مورد مطالعه قرار می‌گیرد، می‌پردازد و اهمیت موضوع تحقیق را مشخص می‌کند. در ادامه یک نمونه بیان مسئله برای پایان‌نامه روانشناسی آورده شده است:

نمونه بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی

عنوان پایان‌نامه
“بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش اضطراب تحصیلی در نوجوانان”

بیان مسئله
اضطراب در تحصیل یکی از رایج‌ترین اختلالات است که به طور ویژه در دوران نوجوانی بروز می‌کند. این اختلال می‌تواند منجر به مشکلات فراوانی در تعاملات اجتماعی، اعتماد به نفس، و پیشرفت تحصیلی نوجوانان شود. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که نوجوانان با اضطراب بالا، در مواجهه با موقعیت‌های اجتماعی احساس ترس، اضطراب و ناراحتی می‌کنند و در نتیجه ممکن است از این موقعیت‌ها اجتناب کنند. این امر در بلندمدت می‌تواند منجر به انزوای اجتماعی و حتی مشکلات روانی شدیدتر، مانند افسردگی، شود.

یکی از روش‌های مؤثر برای مقابله با این مشکل، آموزش مهارت‌های زندگی است. مهارت‌های زندگی شامل مجموعه‌ای از توانمندی‌های شناختی، هیجانی و اجتماعی است که افراد را در مواجهه با چالش‌ها و موقعیت‌های استرس‌زا یاری می‌دهد. این مهارت‌ها می‌توانند به نوجوانان کمک کنند تا با افزایش اعتماد به نفس و بهبود روابط اجتماعی، میزان اضطراب اجتماعی خود را کاهش دهند.

با وجود پژوهش‌های متعدد در زمینه اضطراب اجتماعی و تأثیرات مختلف آن، مطالعات اندکی به بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی به عنوان یک راهکار پیشگیرانه و درمانی پرداخته‌اند. از این رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی این موضوع است که آیا آموزش مهارت‌های زندگی می‌تواند به طور مؤثر اضطراب اجتماعی را در نوجوانان کاهش دهد یا خیر.

در نتیجه، این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که “آیا آموزش مهارت‌های زندگی تأثیری بر کاهش اضطراب تحصیلی در نوجوانان دارد؟” و همچنین در پی تعیین میزان تأثیرگذاری این نوع آموزش بر بهبود سلامت روانی نوجوانان است.

کلام آخر

برای اینکه یک بیان مسئله بدون نقض را در پروپوزال خود داشته باشید به شما توصیه می شود با کارشناسان ما بوسیله شماره تلفن 09904422612 در تماس باشید تا در کوتاه ترین زمان ممکن مشاوره لازم را به شما ارائه دهند.