مدل مفهومی در پروپوزال روانشناسی

مدل مفهومی یکی از ابزارهای مهم در پژوهش‌های علمی است که به تبیین روابط بین متغیرها و ساختاردهی به تحقیق کمک می‌کند. این مدل‌ها بسته به نوع پژوهش، می‌توانند توصیفی، علّی، فرآیندی، سلسله‌مراتبی یا ترکیبی باشند. انتخاب مدل مناسب نقش مهمی در دقت، شفافیت و کارآمدی نتایج تحقیق دارد.

در ادامه، برای هر یک از انواع مدل‌های مفهومی یک مثال ارائه می‌شود:

1. مدل توصیفی: اگر پژوهشی به بررسی “ویژگی‌های مشتریان فروشگاه‌های اینترنتی” بپردازد و فقط اطلاعاتی درباره سن، جنسیت، میزان خرید و انگیزه‌های خرید ارائه دهد، بدون اینکه رابطه این متغیرها را تحلیل کند، از مدل توصیفی استفاده کرده است.

2. مدل علّی (علی-معلولی): اگر پژوهشی بررسی کند که “تأثیر تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی بر میزان فروش یک برند” چگونه است، در این مدل تبلیغات به‌عنوان متغیر مستقل و میزان فروش به‌عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته می‌شود و روابط بین آن‌ها تحلیل می‌شود.

3. مدل فرآیندی: اگر پژوهشی بخواهد “مراحل پذیرش فناوری جدید در سازمان‌ها” را بررسی کند، می‌تواند مدلی ارائه دهد که شامل مراحل آگاهی، علاقه‌مندی، ارزیابی، آزمایش و پذیرش فناوری باشد. این مراحل نشان می‌دهند که چگونه یک فناوری به‌تدریج در سازمان پذیرفته می‌شود.

4. مدل سلسله‌مراتبی: در یک پژوهش درباره “عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان”، ممکن است عوامل را در سطوح مختلف سازمانی دسته‌بندی کرد: در سطح فردی (انگیزه، مهارت)، در سطح گروهی (ارتباطات تیمی، فرهنگ سازمانی)، و در سطح کلان (سیاست‌های مدیریتی، استراتژی سازمانی).

5. مدل ترکیبی: اگر پژوهشی درباره “تأثیر کیفیت خدمات بر رضایت مشتریان و در نهایت ب%

نمونه مدل مفهومی در پروپوزال

مدل مفهومی در پروپوزال، نموداری است که ارتباطبین متغیرها را نشان می دهد، این مدل به شکل تصویری بیان می کند، که پژوهشگر چه عواملی را ببرسی می کند و چگونه این عوامل بر یکدیگر اثر می گذارد.

به عنوان مثال: تاثیر استرس شغلی بر تعهد سازمانی با نقش تعدیل گر استرس اجتماعی

استرس شغلی ───► تعهد سازمانی
│
▼
حمایت اجتماعی (تعدیل‌گر)

نمونه مدل مفهومی در پایان نامه

مدل مفهومی در پایان نامه نیز معمولاً به صورت یک نمودار تصویری ارائه می شود که روابط بین متغیرهای پژوهش را نشان می دهد.

به عنوان مثال: تاثیر رهبری تحول آفرین بر عمکرد سازمانی بر نقش تعدیل گر فرهنگ سازمنی

رهبری تحول‌آفرین ──► عملکرد سازمانی
│
▼
فرهنگ سازمانی (تعدیل‌گر)