چگونه پروپوزال روانشناسی بنویسیم؟ به همراه نمونه

پروپوزال روانشناسی، طرحی علمی و دقیق است که محقق برای ارائه‌ی ایده‌ی پژوهشی خود تدوین می‌کند. این سند چارچوبی برای تعریف موضوع تحقیق، اهداف، روش‌شناسی و نتایج مورد انتظار فراهم می‌کند. در پروپوزال اهداف، فرضیات و روش‌های تحقیق مشخص می‌شود که در فصل چهارم پایان نامه باید بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده و تحلیل‌های انجام‌شده بررسی شوند. پروپوزال چارچوب نظری و روش‌شناسی تحقیق را تعیین می‌کند،

اولین بخش پروپوزال با انتخاب عنوانی جذاب و شفاف آغاز می‌شود که موضوع تحقیق را به خوبی بازتاب دهد. سپس در بخش بیان مسئله، مشکل یا پدیده‌ای که تحقیق قصد حل یا بررسی آن را دارد، توضیح داده می‌شود. این بخش باید نشان دهد که موضوع پژوهش چقدر مهم است و چه تأثیری بر جامعه علمی یا عمومی خواهد داشت.

در ادامه، بخش پیشینه پژوهش و اهداف تحقیق ارائه می‌شود که جایگاه تحقیق در میان مطالعات پیشین را مشخص می‌کند. سؤالات یا فرضیه‌ها به طور دقیق و قابل‌سنجش بیان می‌شوند و در بخش روش‌شناسی، نحوه اجرای تحقیق شامل جامعه آماری، ابزارها و شیوه تحلیل داده‌ها تشریح می‌گردد. این قسمت نشان‌دهنده‌ علمی بودن طرح است.

نمونه پروپوزال روانشناسی

در این قسمت سعی داریم با ارائه یک نمونه پروپوزال روانشناسی بالینی شما دانشجویان را بیشتر با موارد داخل یک پروپوزال بیشتر آشنا کنیم.

بررسی رابطه بین اضطراب اجتماعی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی در نوجوانان

1. مقدمه

با رشد روزافزون شبکه‌های اجتماعی و افزایش تعاملات آنلاین، نوجوانان زمان بیشتری را در این فضاها صرف می‌کنند. در عین حال، اضطراب اجتماعی به عنوان یک مشکل روانشناختی شایع در میان این گروه سنی، نگرانی‌هایی را به وجود آورده است. این تحقیق به بررسی رابطه بین اضطراب اجتماعی و میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی در نوجوانان می‌پردازد.

2. بیان مسئله

اضطراب اجتماعی یکی از مشکلاتی است که می‌تواند تعاملات فرد با دیگران را تحت تأثیر قرار دهد و در دنیای امروز، شبکه‌های اجتماعی یکی از بسترهای مهم تعاملات اجتماعی هستند. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که افراد با اضطراب اجتماعی ممکن است رفتارهای متفاوتی در فضای مجازی نسبت به زندگی واقعی داشته باشند. اما هنوز مشخص نیست که آیا استفاده بیشتر از شبکه‌های اجتماعی به کاهش یا افزایش اضطراب اجتماعی در نوجوانان منجر می‌شود.

به خاطر اهمیت موضوع لازم است یک نمونه بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی با جزییات ذکر شود:

عنوان پژوهش

تأثیر شیوه‌های فرزندپروری بر رشد مهارت‌های اجتماعی نوجوانان

بیان مسئله

رشد مهارت‌های اجتماعی در نوجوانان یکی از عوامل مهمی است که بر موفقیت‌های آینده و کیفیت زندگی آنها تأثیر می‌گذارد. نوجوانانی که دارای مهارت‌های اجتماعی قوی هستند، به احتمال بیشتری روابط سالم و کارآمد برقرار می‌کنند و در موقعیت‌های مختلف زندگی عملکرد بهتری دارند. در مقابل، نقص در این مهارت‌ها می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند اضطراب اجتماعی، انزوای اجتماعی و حتی مشکلات روانی مانند افسردگی شود.

یکی از عوامل اصلی مؤثر بر رشد مهارت‌های اجتماعی نوجوانان، شیوه‌های فرزندپروری والدین است. بر اساس پژوهش‌های پیشین، سبک‌های فرزندپروری مختلف، از جمله سبک‌های مقتدرانه، مستبدانه، سهل‌گیرانه و بی‌تفاوت، می‌توانند تأثیرات متفاوتی بر رشد اجتماعی و روانی فرزندان داشته باشند. با این حال، علی‌رغم اهمیت این موضوع، در کشور ما تحقیقات محدودی در این زمینه انجام شده و به خصوص نقش فرهنگ و زمینه اجتماعی نیز کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

با توجه به پیچیدگی روابط اجتماعی در دوره نوجوانی و اهمیت این دوره به عنوان دوره‌ای حساس در زندگی، ضرورت دارد که تاثیر شیوه‌های فرزندپروری بر رشد مهارت‌های اجتماعی نوجوانان به طور دقیق‌تری بررسی شود. این پژوهش قصد دارد با بهره‌گیری از روش‌های علمی و مطالعه روی نمونه‌ای از نوجوانان و والدینشان، به بررسی این رابطه بپردازد و با شناسایی شیوه‌های فرزندپروری موثر، راهکارهایی را برای بهبود مهارت‌های اجتماعی نوجوانان ارائه دهد.

3. اهداف تحقیق

• بررسی میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی در نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی.
• بررسی رابطه بین میزان اضطراب اجتماعی و رفتارهای آنلاین نوجوانان.
• ارزیابی تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی بر کاهش یا افزایش اضطراب اجتماعی.

4. سوالات تحقیق

• آیا بین اضطراب اجتماعی و میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد؟
• آیا نوجوانانی که اضطراب اجتماعی بیشتری دارند، زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند؟
• آیا استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به کاهش یا تشدید اضطراب اجتماعی منجر شود؟

5. فرضیه‌ها

• فرضیه 1: بین میزان اضطراب اجتماعی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی در نوجوانان رابطه مثبت وجود دارد.
• فرضیه 2: نوجوانانی که اضطراب اجتماعی بیشتری دارند، زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند.

6. روش تحقیق

• نوع تحقیق: کمی و همبستگی
• جامعه آماری: نوجوانان 15 تا 18 ساله
• روش نمونه‌گیری: نمونه‌گیری تصادفی ساده
• ابزار جمع‌آوری اطلاعات: پرسشنامه استاندارد اضطراب اجتماعی (SPIN) و پرسشنامه مربوط به استفاده از شبکه‌های اجتماعی
• روش تجزیه و تحلیل داده‌ها: استفاده از آزمون‌های آماری همبستگی و رگرسیون.

7. اهمیت تحقیق

نتایج این تحقیق می‌تواند به متخصصان روانشناسی کمک کند تا درک بهتری از تأثیرات استفاده از شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان نوجوانان داشته باشند. همچنین، این پژوهش می‌تواند پایه‌ای برای طراحی برنامه‌های مداخله‌ای برای کاهش اضطراب اجتماعی در نوجوانان باشد.

8. زمان‌بندی اجرا

• ماه اول: جمع‌آوری منابع و تدوین چارچوب نظری
• ماه دوم: توزیع پرسشنامه‌ها و جمع‌آوری داده‌ها
• ماه سوم: تحلیل داده‌ها و نوشتن گزارش نهایی.

9. منابع

در این بخش باید لیستی از منابعی که در تدوین پروپوزال استفاده شده‌اند، آورده شود (مانند کتاب‌ها، مقالات و مطالعات مرتبط).

در این قسمت یک نمونه پروپوزال برای دانشجویان روانشناسی ارائه می شود تا دانشجویان شناخت بیشتری نسبت به ساختار پروپوزال داشته باشند.

نمونه پروپوزال روانشناسی

 ساختار پروپوزال

دانشجویان روانشناسی باید بندانند که نوشتن پروپوزال کارشناسی ارشد و دکتری اصول و ساختار مشخصی دارد و به طور کلی ساختار پروپوزال روانشناسی همانند دیگر رشته های علوم انسانی شامل قسمت‌های مختلفی است که عبارت‌اند از:

1. بیان مسئله: تشریح دقیق مشکل یا مسأله‌ای که تحقیق به دنبال حل آن است.
2. اهمیت و ضرورت پژوهش: بیان اهمیت موضوع و پیش‌زمینه کلی تحقیق، به همراه مشکلات موجود که تحقیق به آن‌ها می‌پردازد.
3. پیشینه داخلی و خارجی پژوهش: مرور پژوهش‌ها و منابع قبلی مرتبط با موضوع و بیان خلاهای موجود.
4. تعاریف عملیاتی و مفهومی
5. هدف کلی و اهداف جزئی.
6. اهداف کلی و جزئی پژوهش، که نشان می‌دهد پژوهش به چه دستاوردهایی می‌خواهد برسد.
7. فرضیه یا سوال پژوهش: بیان فرضیات یا سؤالاتی که تحقیق به آن‌ها پاسخ خواهد داد.
8. ابزارهای پژوهش: ارائه توضیحات دقیق درباره ابزارهای که می خواهیم استقاده کنیم مثل روایی پایای داخلی و خارجی ایزار
9. روش تحقیق: توضیح مختصر روش‌های گردآوری داده‌ها، ابزارهای تحقیق، و روش تجزیه و تحلیل.
10. جامعه، نمونه و نمونه گیری
11. روش تجزیه و تحلیل دادها

در این قسمت قصد داریم به تمامی موارد بالا پرداخته تا دانشجویان بیشتر با ساختار پروپوزال نویسی آشنا شوند.

بیان مسئله

زمانی که دانشجو پروپوزال خود را به استاد نشان می دهد اکثر استاد خیلی سریع به قسمت بیان مسئله نگاه می کنند تا ببیند دانشجو در بیان مسئله چه چیزی نوشته است، به عبارت دیگر بیان مسئله نقطه حساس پروپوزال به حساب می آید.

دانشجویان در نوشتن بیان مسئله باید نکات زیادی را رعایت کنند که ما قصد داریم در این قسمت به موارد از آن بپردازیم.

دانشجویان در بیان مسئله باید کاربردی بودن پژوهش و تاثیرات مفید آن در حل مشکلات جامعه را نشان دهند

1. دانشجو با طرح شواهدی مبنی بر وجود آن مسئله و یا مشکل در جامعه، تاثیرات مسئله ایجاد شده در جامعه و سپس تاثیر مثبت پژوهش در راستای حل مسئله را باید بیان کند.
2. دانشجو بهتر است با ذکر تحقیات مرتبط داخلی و خارجی به خلا های موجود در آن زمینه اشاره کرده و تمایز تحقیق خود با تحقیقات صورت گرفته را مشخص کند.
3. و در آخر اینکه یکی از مهمترین فاکتورهای که در نوشتن بیان مسئله باید لحاظ شود توجه به نظریه های علمی جدید و مرتبط راجع به تمامی کلمات کلیدی است.

اهمیت و ضرورت پژوهش در پایان نامه

دانشجو باید در قسمت اهمیت و ضرورت تحقیق از دو بعد به اهمیت کار تحقیاتی خود بپردازد که عبارتند از: بعد نظری و بعد کابردی

پژوهشگر در بعد نظری باید توجه به دانش، ادبیات و نظریات موجود، اهمیت و حساس بودن مسئله تحقیق خود را بیان کند و بگوید اگر به این مسئله توجه نشود، چه عواقب جبران ناپذیری می تواند برای جامعه داشته باشد.

دانشجو در قسمت بعد پباید با توجه به استدلال ها و مستندات علمی نشان دهد تحقیق حاضر چه بعدی از مسئله جامعه را حل می کند، در کدام سازمان ها و ارگان ها می تواند مورد استفاده قرار گیرد و نتایج تحقیق در زمینه مورد بررسی در چه شرایطی قرار دارد.

فرض کنید دانشجوی رشته روانشناسی بالینی می خواهد در قسمت اهمیت و ضرورت پژوهش کار تحقیقاتی خود راجع به اعتیاد مطلبی بنویسید، آن چیزی که لازم است به آن اشاره کند این است که در جامعه میزان اعتیاد چقدر است، اطلاعات دقیق راجع به اعتیاد در جامعه را ارائه دهد، پیامدهای اعتیاد در جامعه چیست و چه عواقب شخصی برای شخص دارد. نکته دیگری که باید به آن اشاره کند اهمیت توجه به اعتیاد است.

دانشجو در قسمت اهمیت و ضرورت پژوهش باید اهمیت تحقیق خود در ابعاد آموزشی، پژوهشی را مشخص کند و برای مدیران یا برنامه ریزان چه اهمیتی دارد.

نمونه اهمیت و ضرورت انجام تحقیق در پروپوزال

در این قسمت یک نمونه اهمیت و ضرورت تحقیق روانشناسی آورده شده است تا دانشجویان بهتر متوجه ساختار این قسمت شوند.

نمونه اهمیت و ضرورت پژوهش  پایان نامه

پیشینه داخلی و خارجی پژوهش

دانشجویان در قسمت پیشینه داخلی و خارجی باید مستندات علمی و مرتبط درج کنند.دانشجو در این قسمت بصورت مستقیم به تحقیقاتی می پردازد که شبیه پایان نامه خودش می باشد و باید نکاتی را رعایت کند.

• در یک بند نام محقق یا محققان، سال انتشار و سپس ذکر کامل موضوع صورت گرفته را باید بنویسد. به عنوان مثال: احمدی(1400) بررسی رابطه افسردگی با شفقت ورزی و کمال گرایی با نقش واسطه ای افق زمانی.
• در ادامه باید توضیح دهد که محقق در تحقیق خود به چه نتایجی رسیده است و آن تحقیق روی چه کسانی اجرا شده، به عنوان مثال: تحقیقات نشان می دهد که هیچ رابطه ای بین افسردگی با شفقت ورزی وجود ندارد.

تعاریف عملیاتی و مفهومی

در هر پژوهشی محقق باید تمامی واژکان کلیدی یا متغیرهای پژوهش را بصورت مفهومی و عملیاتی توضیح دهد.

در تعریف مفهومی پژوهشگر به وسیله سخنان یک نویسنده صاحب نظر در آن زمینه در سه یا چهار خط متغیر پژوهش خود را تعریف می کند.

به عنوان مثال: شادکامی یک هیجان مثبت است که روی عملکرد رفتاری، جسمی و اجتماعی انسان ها تاثیر می گذارد( اریکسون،2020).

اما در تعریف عملیاتی، دانشجو مشخص می کند که متغیرهایش چگونه و با کمک چه ابزاری باید مورد اندازگیری قرار گیرند.

به عنوان مثال: شادکامی میزان نمره ای است که آزمودنی از پرسشنامه شادکامی مازلو(2020) به دست می آورد.

نکته ای که دانشجویان باید به آن توجه کنند این است که تعاریف مفهومی باید همراه با مستندات علمی باشد.

مثال برای تعریف عملیاتی در روانشناسی

مثال 1: تعریف عملیاتی اضطراب

فرض کنید در تحقیقی می‌خواهیم اضطراب افراد را بسنجیم. اضطراب یک مفهوم انتزاعی است که هر فرد ممکن است آن را به شکل متفاوتی تجربه کند. برای تعریف عملیاتی اضطراب، می‌توانیم از یک مقیاس روان‌سنجی مانند پرسشنامه اضطراب بک (Beck Anxiety Inventory) استفاده کنیم. تعریف عملیاتی اضطراب به این شکل خواهد بود: اضطراب به عنوان نمره‌ای که یک فرد در پرسشنامه اضطراب بک کسب می‌کند، تعریف می‌شود. این نمره می‌تواند سطح اضطراب فرد را نشان دهد.

مثال 2: تعریف عملیاتی حافظه

برای اندازه‌گیری حافظه، می‌توانیم تعریف عملیاتی آن را به شکل‌های مختلفی ارائه دهیم. مثلاً در یک آزمایش، حافظه می‌تواند به این صورت تعریف شود: حافظه به تعداد صحیحی از کلمات که فرد پس از ارائه یک لیست از کلمات، در مدت زمان 5 دقیقه به یاد می‌آورد، تعریف می‌شود.

مثال 3: تعریف عملیاتی افسردگی

در تحقیقاتی که به افسردگی می‌پردازند، تعریف عملیاتی ممکن است به شکل نمره‌ای که فرد در یک مقیاس مانند پرسشنامه افسردگی بک (Beck Depression Inventory) کسب می‌کند، ارائه شود: افسردگی به عنوان نمره‌ای که فرد در پرسشنامه افسردگی بک دریافت می‌کند، تعریف می‌شود. نمرات بالاتر نشان‌دهنده سطح بالاتری از افسردگی هستند.

مثال برای تعریف عملیاتی در روانشناسی

هدف کلی و اهداف جزئی

دانشجو پس از اینکه بصورت مستقیم و غیرمستقیم در قسمت های بیان مسئله و اهمیت و ضرورت تحقیق به اهداف پایان نامه خود توجه کرد، باید بصورت جداگانه و مشخص تر به اهداف کلی و جزیی تحقیق خود بپردازد.

اهداف به طور کلی به سه نوع تقسیم می شوند:

هدف کلی: هدف اصلی پژوهش است که بر مبنای موضوع تحقیق نوشته می شود، به عنوان مثال: تعیین رابطه افسردگی با افق زمانی و شفقت ورزی.

اهداف جزیی: هدف کلی به صورت جزء به جزء قید می شود. به عنوان مثال: تعیین رابطه افسردگی با افق زمانی، تعیین رابطه افسردگی با شفقت ورزی.

اهداف کاربردی: محقق باید در قسمت اهداف کاربردی نحوه به کارگیری از نتایج تحقیق را شرح دهد.مثال: استفاده از نتایج طرح در جهت کاهش ابتلا به افسردگی در دانشجویان دختر مجرد.

لازم است برای شناختی بیشتر راجع به هدف کلی و جزیی در پروپوزال به یک نمونه اهداف جزیی و کلی توجه کنید:

نمونه اهداف تحقیق در پروپوزال

عنوان پژوهش

تأثیر شیوه‌های فرزندپروری بر رشد مهارت‌های اجتماعی نوجوانان

اهداف تحقیق

هدف کلی

بررسی تأثیر شیوه‌های مختلف فرزندپروری بر رشد مهارت‌های اجتماعی نوجوانان.

اهداف جزئی:

1. تعیین رابطه بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و مهارت‌های اجتماعی نوجوانان.
2. بررسی تاثیر سبک فرزندپروری مستبدانه بر رشد اجتماعی و توانایی تعاملات اجتماعی نوجوانان.
3. شناسایی تأثیر سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه بر سطح اعتماد به نفس و مهارت‌های اجتماعی نوجوانان.
4. ارزیابی اثر سبک فرزندپروری بی‌تفاوت بر مشکلات رفتاری و ناتوانی در برقراری روابط اجتماعی در نوجوانان.
5. بررسی تأثیر تفاوت‌های جمعیتی مانند جنسیت و سطح تحصیلات والدین بر رابطه بین سبک‌های فرزندپروری و مهارت‌های اجتماعی نوجوانان.

هدف کاربردی

ارائه راهکارهای عملی به والدین و مشاوران تربیتی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی نوجوانان از طریق انتخاب شیوه‌های مناسب فرزندپروری.

فرضیه یا سوال پژوهش

یکی از مسائلی که دانشجویان در زمان نوشتن طرح تحقیق با آن روبرو می شوند این است که نمی دانند فرضیه پروپوزال خود را بنویسند یا باید برای پروپوزال خود سوال بنویسند.

دانشجویان برای حل این مسئله باید به این نکته توجه کنند که اگر موضوع پایان نامه پیشینه داخلی و خارجی دارد، باید فرضیه بنویسند، اما اگر پیشینه نداشته باشد باید قسمت سوالات تحقیق پروپوزال خود را تکمیل کنند.

فرضیه در پروپوزال تحقیقاتی یک جمله یا مجموعه‌ای از جملات است که به صورت تخمینی و قابل آزمون، رابطه‌ای را بین دو یا چند متغیر بیان می‌کند. این فرضیات به عنوان پاسخ‌های موقت به سوالات تحقیق ارائه می‌شوند و به صورت تجربی مورد آزمایش قرار می‌گیرند. در زیر چند نمونه فرضیه در پروپوزال‌ برای گرایش های مختلف روانشناسی آورده شده است

نمونه فرضیه در پروپوزال

1. روانشناسی بالینی

موضوع: تأثیر درمان شناختی-رفتاری (CBT) بر کاهش اضطراب در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر.

• فرضیه: درمان شناختی-رفتاری (CBT) به طور معناداری اضطراب را در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر کاهش می‌دهد.

2. روانشناسی تربیتی

موضوع: تأثیر روش‌های تدریس مبتنی بر بازی بر افزایش تمرکز دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD).

• فرضیه: روش‌های تدریس مبتنی بر بازی به طور معناداری باعث افزایش تمرکز در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) می‌شود.

3. روانشناسی شخصیت

موضوع: رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و رضایت شغلی در کارکنان سازمان‌های دولتی.

• فرضیه: ویژگی‌های شخصیتی مانند برون‌گرایی و ثبات عاطفی به طور مثبت با رضایت شغلی در کارکنان سازمان‌های دولتی مرتبط است.

4. روانشناسی رشد

موضوع: تأثیر روش‌های فرزندپروری مقتدرانه بر رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی.

• فرضیه: روش‌های فرزندپروری مقتدرانه به طور معناداری بر رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی تأثیر مثبت دارد.

5. روانشناسی صنعتی و سازمانی

موضوع: تأثیر برنامه‌های آموزشی توسعه مهارت‌های نرم بر بهره‌وری کارکنان.

• فرضیه: برنامه‌های آموزشی توسعه مهارت‌های نرم به طور معناداری باعث افزایش بهره‌وری کارکنان در سازمان می‌شود.

6. روانشناسی سلامت

موضوع: تأثیر تکنیک‌های مدیریت استرس بر بهبود سلامت جسمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2.

• فرضیه: استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس به طور معناداری به بهبود سلامت جسمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 کمک می‌کند.

7. روانشناسی اجتماعی

موضوع: تأثیر فشار گروهی بر رفتارهای خطرناک نوجوانان.

• فرضیه: فشار گروهی باعث افزایش رفتارهای خطرناک در میان نوجوانان می‌شود.

8. روانشناسی شناختی

موضوع: تأثیر آموزش تکنیک‌های حافظه بر بهبود عملکرد حافظه کاری در دانشجویان.

• فرضیه: آموزش تکنیک‌های تقویت حافظه به طور معناداری باعث بهبود عملکرد حافظه کاری در دانشجویان می‌شود.

9. روانشناسی کودک و نوجوان

موضوع: تأثیر بازی‌های گروهی بر کاهش پرخاشگری کودکان دبستانی.

• فرضیه: شرکت در بازی‌های گروهی به طور معناداری باعث کاهش پرخاشگری در کودکان دبستانی می‌شود.

10. روانشناسی جنایی

موضوع: تأثیر عوامل خانوادگی بر گرایش به رفتارهای ضد اجتماعی در نوجوانان.

• فرضیه: عوامل خانوادگی نامطلوب مانند تعارضات خانوادگی و عدم حمایت والدین با گرایش به رفتارهای ضد اجتماعی در نوجوانان رابطه مثبت دارد.

ابزارهای پژوهش

ابزارهای پژوهش هر نوع وسیله ای است که برای جمع آوری اطلاعات یا داده ها از آن استفاده می شود، در این قسمت دانشجو یا باید ابزار پژوهش خود را بسازد یا با مراجعه به تحقیقات مرتبط با موضوع خود از ابزارهای مندرج در پایان نامه های دیگران استفاده کند

در هر صورت دانشجو در قسمت ابزارهای پژوهش باید به موارد زیر اشاره کند:

1. مولف پرسشنامه چه کسی است؟
2. در چه سالی ابزار را ساخته است؟
3. ابزار چه متغیری را اندازگیری می کند
4. تعداد سوالات پرسشنامه چند تا است؟
5. سوالات پرسشنامه چند لیکرتی هستند؟
6. معرفی زیر مقیاس های پرسشنامه(در صورت داشتن)
7. معرفی روایی پرسشنامه
8. معرفی پایایی پرسشنامه
9. چه کسانی از این پرسشنامه استفاده کردند و قید نتایج آن پژوهش
10. و در آخر باید مستندات علمی خود را در قالب رفرنس بنویسند.

روش تحقیق

محقق در بخش روش تحقیق پروپوزال خود در سطر اول مشخص کنند که روش تحقیقی که می خواهد از آن استفاده کنند، از چه نوعی است؟ کمی، کیفی، بنیادی یا کاربردی و موضوع پایان نامه خود را باید بنویسد.

در سطر دوم دانشجو باید مشخص کند که از چه ابزاری برای جمع آوری اطلاعات یا داده خود استفاده می کند: پرسشنامه، مصاحبه یا مشاهده.

در مرحله سوم دانشجو باید مشخص کند که از چه ابزاری برای تجزیه و تحلیل داده های خود استفاده می کند: اس پی اس اس، لیزرل یا آموس

جامعه، نمونه و نمونه گیری

در این قسمت محقق حد و مرز کار تحقیقاتی خود را مشخص می کند. بسیاری از اساتید دانشگاه معتقد هستند که در انتخاب موضوع خوب و دقیق باید مشخص شود که جامعه دانشجو را چه کسانی تشکیل می دهند.

در قسمت جامعه، دانشجو باید خیلی شفاف مشخص کند که جامعه تحقیق را چه کسانی تشکیل می دهند، به عنوان مثال: جامعه آماری پژوهش حاضر را زنان سالمند منطقه 2 کرج تشکیل می دهند.

در قسمت نمونه، باید خیلی دقیق و با استفاده از جدول مورگان، ملاک های ورود و خروج تعداد نمونه مشخص شود، به عنوان مثال: نمونه پژوهش حاضر 200 نفر سالمندان منطقه 2 کرج می باشند.

در بالاخره اینکه محقق باید مشخص کند که برای به دست آوردن نمونه از چه روش نمونه گیری( ساده، تصادفی، خوشه ای و غیره) می خواهد استفاده کند.

روش تجزیه و تحلیل دادها

دانشجو بعد از اینکه داده های خود را جمع آوری کرد باید مشخص کند که از چه فاکتورهای آمار توصیفی و آمار استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده های خود استفاده می کند.